Nowa kadencja działalności Centrum Zrównoważonego Rozwoju 2024–2028 zbiega się w czasie z kończącym się okresem realizacji Agendy 2030 w wymiarze politycznym, w którym wiele działań na rzecz zrównoważonego rozwoju ulegnie przyspieszeniu, wiele wypracowanych rozwiązań uzyska umocowanie w legislacji i strategiach politycznych, powstaną również deklaracje i stanowiska dotyczące utrzymania wypracowanych rozwiązań. Rozpoczną się też dyskusje o tym, w jaki sposób możemy nadal stawiać czoła wyzwaniom globalnym po 2030r. Uniwersytety niezmiennie uznawane są za instytucje mające duży potencjał do osiągania celów zrównoważonego rozwoju ze względu na swoją rolę w tworzeniu i przekazywaniu wiedzy oraz powiązaniach między społecznościami lokalnymi i ponadlokalnymi. Tworząc plan pracy Centrum Zrównoważonego Rozwoju na lata 2024–2028, wzięliśmy powyższe kwestie pod uwagę.
Nasze plany są mocno osadzone w globalnych tendencjach i działaniach, jeszcze mocniej w działaniach Unii Europejskiej na rzecz zrównoważonego rozwoju, ale przede wszystkim w naszych uniwersyteckich ambicjach dążenia do zrównoważonego, zielonego Uniwersytetu Gdańskiego w systemowym tego słowa rozumieniu. Chcemy nadal pracować na rzecz zwiększania świadomości naszych studentów i interesariuszy, edukować i upowszechniać wyniki aktywności, które są efektem pracy całej społeczności Uniwersytetu Gdańskiego, zarówno naukowej, dydaktycznej jak i wdrożeniowej. W ostatnich czterech latach naukowcy, dydaktycy i kadra administracyjna oraz studenci i doktoranci wszystkich naszych wydziałów i jednostek pokazali swoje ogromne zaangażowanie, aby ten cel stał się bardziej realny. Świadczy o tym wzrost liczby projektów naukowych i rozwojowych obejmujących tematykę zrównoważonego rozwoju, wydziałowej aktywności dydaktycznej i popularnonaukowej oraz indywidualnych inicjatyw pracowników i studentów. Te działania chcemy promować na forum ogólnopolskim i międzynarodowym. Będziemy również w tym celu kontynuować program Uniwersyteckie rozmowy o zrównoważonym rozwoju.
Nadal będziemy rozwijać program Zielony Uniwersytet Gdański, który w nowej kadencji jeszcze bardziej będzie się koncentrował na naszych działaniach, za które odpowiedzialni jesteśmy w konsorcjum europejskim SEA-EU 2.0. W ramach Zadania 4.4. Goes Greener będziemy tworzyć instytucjonalne rozwiązania, które po zakończeniu projektu będziemy kontynuować jako efekt współpracy dziewięciu nadmorskich uczelni. Przygotowujemy się do podpisania wspólnej deklaracji Green Charter w roku 2026, w której chcemy zobowiązać się jako całe nasze konsorcjum dalszej pracy na rzecz na rzecz zrównoważonego rozwoju. Wypracowanie treści tej deklaracji będzie wymagało wynegocjowania i opisania wspólnych ambicji. I to zadanie uważamy za strategiczne z punktu widzenia tego programu.
Do współtworzenia Zielonego Uniwersytetu zaprosimy w większym niż dotychczas zakresie najmłodszych studentów. Przygotowaliśmy cykl spotkań dyskusyjnych, wystaw i podcastów skierowanych do studentów pierwszych lat studiów. Dlatego program Stażowy powiążemy z programem Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju, który oprócz dalszego rozwoju tematycznych studiów podyplomowych skierowanych do pracowników jednostek samorządu terytorialnego, małych i średnich przedsiębiorstw, organizacji pozarządowych i instytucji publicznych, będzie miał komponent edukacyjny skierowany do studentów. Mamy również nadzieję na realizację tzw. BIP-ów (Blended Intensive Programmes), które wykorzystują innowacyjne sposoby uczenia się i nauczania obejmujące tematycznie wyzwania zrównoważonego rozwoju. Stanowią one też możliwość nawiązania międzynarodowych kontaktów pomiędzy studentami, których chcemy zaprosić do Centrum Zrównoważonego Rozwoju. Liczymy na pogłębioną współpracę z Centrum Aktywności Studenckiej i Doktoranckiej, z którym w ostatnich latach udało nam się zrealizować wiele wspólnych działań.
Z nowych planów i na uwagę zasługują programy badawczo-rozwojowe, które w wyrosły z trzech naszych dotychczasowych programów: Kultura (dla) zrównoważonym rozwoju, Projekty i badania oraz Współpraca międzynarodowa. Dwa pierwsze ulegną przekształceniu na Energy Transition Lab oraz More-than-human Studies Lab. Oba będą miały wymiar międzynarodowy skoncentrowany na sieciowaniu z instytucjami i zespołami badawczymi zajmującymi się podobną problematyką na świecie. Duża część działań w ramach obydwu programów będzie stanowić realizację międzynarodowych projektów dofinansowanych ze środków programu Horyzont Europa oraz Interreg. Wypracowane rekomendacje i rozwiązania, a także wyniki badań będziemy upowszechniać na naszej stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych. Planujemy zapraszać gości i studentów do dyskusji oraz włączać tematykę transformacji energetycznej i nowych kierunków badań humanistycznych odnoszących się do zrównoważonego rozwoju do prac dyplomowych.
Naszym nowym programem będzie Obserwatorium Migracji. Ta inicjatywa powstała w dużej mierze w odpowiedzi na oczekiwania naszych interesariuszy i partnerów instytucjonalnych. Obserwatorium ma na celu monitorowanie i analizę procesów migracyjnych w skali lokalnej, regionalnej i krajowej. Jego zadaniem będzie dostarczanie rzetelnych danych, ekspertyz, raportów oraz analiz na zlecenie władz publicznych, organizacji pozarządowych oraz sektora prywatnego. Inaugurację Obserwatorium planujemy 25 października.
W ramach programu Współpracy z otoczeniem społecznym rozwijać działania na rzecz promocji ekonomii społecznej. W 2026 roku nasze Centrum będzie gospodarzem międzynarodowego zjazdu sieci Living Knowledge Network. Ekonomia społeczna odgrywa kluczową rolę w budowaniu zrównoważonego i inkluzywnego społeczeństwa, łącząc cele społeczne z gospodarczymi.
Dziękujemy wszystkim, którzy wspierają naszą działalność, współpracują z nami i inspirują nas do podejmowania nowych inicjatyw. Nie sposób wymienić wszystkich, dzięki którym Centrum się rozwija. Dlatego z całą pewnością możemy powiedzieć, że nie jest to klasyczna administracyjna jednostka ogólnouczelniana, ale platforma współdzielenia się i współpracy pomiędzy naukowcami, administracją, studentami, doktorantami i naszymi partnerami zewnętrznymi (instytucjami, samorządami, biznesem i jednostkami naukowymi oraz pozarządowymi) przy wsparciu władz rektorskich i wydziałowych. I z tego tytułu mamy ogromną satysfakcję i motywację do pracy.
Czekamy na wszystkich zainteresowanych współpracą na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, przy ul. Bażyńskiego 4, sala D208 oraz do śledzenia naszej strony www.czrug.ug.edu.pl i mediów społecznościowych.
dr hab. Sylwia Mrozowska, prof. UG
Dyrektor Centrum Zrównoważonego Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego