dr Rafał Raczyński, Koordynator programu Obserwatorium MigracjiZ badań przeprowadzonych przez Polski Instytut Ekonomiczny w czerwcu 2024 r. wynika, że nieco ponad 1/4 badanych polskich firm zatrudnia lub zatrudniało cudzoziemców. Najczęściej byli to obywatele Ukrainy. Głównym powodem zatrudniania cudzoziemców był niedobór polskich pracowników na rynku pracy, w tym osób o wymaganych kwalifikacjach. Aż 7 na 10 firm które zatrudniały, zatrudniają lub planują zatrudnić cudzoziemca podjęło taką decyzję, ponieważ nie mogły znaleźć polskiego pracownika.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (2024) na koniec grudnia 2023 r. w polskiej gospodarce wykonywało prace 1 015,1 tys. cudzoziemców, co stanowiło 6,6 proc. ogółu osób wykonujących pracę w Polsce.
Zatrudnieni w Polsce obcokrajowcy pochodzili z ponad 150 państw, przy czym obywatele Ukrainy stanowili zdecydowaną większość. Ich odsetek w ogólnej liczbie cudzoziemców wykonujących pracę w 2023 r. wynosił prawie 70 proc. Drugą pod względem liczebności nacją byli obywatele Białorusi – na koniec 2023 r. stanowili 11,5 proc. analizowanej populacji. Obywatele każdego z pozostałych państw stanowili po mniej niż 3 proc. ogółu cudzoziemców. Zauważyć należy jednak, że to wśród tych grup narodowościowych wzrost liczby wykonujących pracę w 2023 r. były największy.
Zawarte w Centralnym Rejestrze Ubezpieczonych informacje o osobach podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym oraz posiadającym obywatelstwo inne niż polskie dobrze obrazują dynamikę wzrostu liczby cudzoziemców zatrudnionych w polskiej gospodarce.
O ile jeszcze w grudniu 2015 r. takich osób było zaledwie 184,2 tys., to na koniec grudnia 2023 r. było ich już 1 127,7 tys. Oznacza to, że w tym okresie nastąpił ponad 6-krotny wzrost liczby legalnie pracujących cudzoziemców, przy czym liczba cudzoziemców z krajów UE wzrosła o 35 proc., natomiast spoza UE aż 7-krotnie.
Cudzoziemcy odgrywają bardzo ważną rolę na pomorskim rynku pracy. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez GUS (2024) na koniec 2023 r. w województwie pomorskim pracę wykonywało 70 199 cudzoziemców. Lokowało to nasze województwo na szóstym miejscu wśród polskich regionów (za regionami: Warszawskim Stołecznym, Dolnośląskim, Wielkopolską, Śląskim i Małopolskim).
Należy zauważyć jednak, że w latach 2015-2023 województwo pomorskie, wraz z województwem podlaskim, zanotowały największą dynamikę wzrostu liczby ubezpieczonych cudzoziemców. W przypadku tych regionów wzrost ich liczby był 10-krotny.
Podobnie jak w przypadku przywołanych powyżej danych ogólnopolskich, największy odsetek cudzoziemców wykonujących pracę w województwie pomorskim stanowią obywatele Ukrainy (blisko 70 proc.) i w dalszej kolejności – Białorusini (niecałe 13 proc.), Gruzini (niecałe 2,2 proc.), Mołdawianie (ok. 1,7 proc.). Wskazuje to na niezbyt duże zróżnicowanie wewnętrzne społeczności ubezpieczonych cudzoziemców, spowodowane przede wszystkim dominacją ludności ukraińskiej. Nie odbiega ono znacząco od danych dla innych województw.
Należy odnotować jednak coraz liczniej reprezentowaną w Polsce i obecną również w województwie pomorskim zróżnicowaną wewnętrznie grupę pracowników cudzoziemskich przyjeżdzających z państw odległych nie tylko geograficznie, ale i kulturowo. W przypadku województwa pomorskiego dotyczy to przede wszystkim takich krajów jak Kolumbia, Indie, Filipiny, Bangladesz czy Indonezja.
Jeśli chodzi o udział cudzoziemców w ogólnej liczbie wykonujących pracę według powiatów i miast na prawach powiatu zamieszkania, to w województwie pomorskim największy odsetek obcokrajowców świadczy pracę w miastach na prawach powiatu: m. Słupsk, m. Gdańsk, m. Sopot, m. Gdynia oraz powiecie gdańskim. Najmniejszy udział występuje natomiast w powiatach: sztumskim, malborskim, kwidzyńskim, nowodworskim oraz lęborskim. Ich udział waha się od 12,3 proc. do 1,3 proc.
Pomorze staje dziś przed historyczną szansą, jaką jest istotny i skumulowany w krótkim czasie skok rozwojowy. Liderzy skupieni wokół idei Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot wyznaczają ambitne cele. Pomorze może stać się jednym z najsilniejszych i najbardziej innowacyjnych regionów w Europie. Jego konkurencyjność jest widoczna w obszarze zrównoważonego rozwoju, zielonych źródeł energii, nowych podmiotów gospodarczych o globalnym znaczeniu i wzrostu jakości życia mieszkańców. W regionie planowane są duże inwestycje infrastrukturalne, w tym budowa pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej. Realizacja tych przedsięwzięć, zwłaszcza w warunkach problemów demograficznych z jakimi zmaga się nasz kraj (do 2035 r. odejdzie z rynku pracy 2.1 mln. pracowników) oraz wobec trwałych deficytów w niektórych kluczowych zawodach (na Pomorzu to np. spawacze i monterzy instalacji budowlanych), nie będzie jednak możliwa bez pracowników migrujących.
Więcej informacji o imigrantkach i imigrantach na polskim i pomorskim rynku pracy znajdą Państwo w ekspertyzie przygotowanej na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku dostępnej pod linkiem:
Diagnoza sytuacji imigrantów w zakresie rynku pracy na terenie województwa pomorskiego