Badania związane z morzem – w bardzo szerokim ujęciu – od prawa morskiego, przez ochronę środowiska morskiego, aż do gospodarki i transportu morskiego prowadzone są w Uniwersytecie Gdańskim od początku jego istnienia. Teraz, również w związku z realizacją celów zrównoważonego rozwoju, Rektor UG prof. dr hab. Piotr Stepnowski powołał Centrum Badań nad Gospodarką Morską. Kierownictwo nowej jednostki UG objęła dr hab. Dorota Pyć, prof. UG.
Współczesna gospodarka morska jest sumą różnego rodzaju działalności prowadzonych przez podmioty realizujące swoje cele i interesy z wykorzystaniem morza i jego zasobów. Obejmuje w szczególności: transport morski i powiązany z nim transport śródlądowy; porty morskie; przemysł okrętowy; morski przemysł wydobywczy, energetykę morską, rybołówstwo, akwakulturę i przetwórstwo rybne, morskie badania naukowe i rozwój, edukację i zarządzanie zasobami ludzkimi, administrację morską, morskie dziedzictwo kultury oraz budowanie morskiej świadomości społecznej, a także turystykę morską i przybrzeżną.
Nacisk na niebieską gospodarkę doprowadził do transformacji w morskich procesach gospodarczych przez włączenie zrównoważonych środowiskowo praktyk zgodnych ze standardami i normami określonymi przez krajowe, regionalne i międzynarodowe organy regulacyjne. Gospodarka morska i niebieska gospodarka są dzisiaj synonimami.
Współcześnie gospodarka morska mierzy się z wymagającymi odpowiednich rozwiązań wyzwaniami społeczno-gospodarczymi pozostającymi w ścisłej relacji do stosunków międzynarodowych. Polska gospodarka morska tak, jak europejska blue economy, wchodzą w skład globalnej gospodarki morskiej, nazywanej oceaniczną. Niebieska gospodarka ma i będzie miała w przyszłości kluczowe znaczenie w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju.
– Centrum Badań nad Gospodarką Morską ma: po pierwsze, aktywnie działać na rzecz niebieskiej gospodarki, służąc wsparciem na różnych etapach prowadzenia badań i projektów naukowych związanych z gospodarką morską, po drugie stanowić forum współpracy podmiotów gospodarki morskiej łącząc potencjał nauki z biznesem, po trzecie służyć jako platforma regulacyjno-informacyjna, która obejmuje sprawy tej dziedziny – mówi prof. Dorota Pyć. – Fundamentalne dla naszej jednostki jest promowanie i wspieranie rozwoju wszystkich obszarów gospodarki morskiej w sposób kompleksowy i interdyscyplinarny z wykorzystaniem dostępnej wiedzy i baz danych.
Nowa jednostka Uniwersytetu Gdańskiego ma współpracować z instytucjami, przedsiębiorcami sektora morskiego, organizacjami pozarządowymi i wszystkim zainteresowanymi gospodarką morską podmiotami.
Podstawowy cel Centrum Badań nad Gospodarką Morską to promowanie i wspieranie rozwoju wszystkich obszarów gospodarki morskiej przez działania służące systematyzacji potrzeb badawczo-rozwojowych w interdyscyplinarny sposób. Działania te wiążą się z katalogiem kierunków i tematów stosowanych badań naukowych i prac rozwojowych, których realizacja jest oczekiwana przez podmioty współtworzące gospodarkę morską.
Prof. Dorota Pyć jest kierownikiem Katedry Prawa Morskiego na Wydziale Prawa i Administracji UG oraz przewodniczącą Komisji Prawa Morskiego PAN. W latach 2013–2015, powołana na stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej, a następnie w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju, była odpowiedzialna za sprawy gospodarki morskiej. W latach 2008-2019 jako członkini brała udział w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Morskiego. W latach 2018–2021 kierowała międzynarodowym projektem SEAPLANSPACE – Instrumenty morskiego planowania przestrzennego na rzecz zrównoważonego zarządzania morzem, który był realizowany w ramach Programu Unii Europejskiej Interreg Południowy Bałtyk 2014–2020.
Marcel Jakubowski/ Zespół Prasowy UG