Cel 15 zrównoważonego rozwoju – Życie na lądzie był tematem rozmowy z prof. drem hab. Dariuszem Szlachetko, Dziekanem Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego. Jak zmiana klimatu zagraża lasom tropikalnym? Jak wygląda ochrona przyrody w Polsce? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań można usłyszeć w wywiadzie z cyklu Uniwersyteckie rozmowy o zrównoważonym rozwoju. Film poniżej.
Centrum Zrównoważonego Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego popularyzuje wyniki badań oraz działalność dydaktyczną i projektową związaną ze zrównoważonym rozwojem naukowców, dydaktyków, doktorantów i studentów Uniwersytetu Gdańskiego w ramach programu Uniwersyteckie rozmowy o zrównoważonym rozwoju. Realizacja projektu prowadzona jest w oparciu o wywiady, prezentacje oraz artykuły popularnonaukowe ze wskazaniem materiałów źródłowych.
Tym razem do rozmowy zaproszony został prof. dr hab. Dariusz Szlachetko, Dziekan Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego, Kierownik Pracowni Taksonomii Roślin Katedry Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody Wydziału Biologii UG.
– Z katastrofą ekologiczną mamy do czynienia już teraz. Ona się nie zbliża, ona trwa. Będzie wyłącznie przyśpieszać […] My nie zostawimy naszej planety przyszłym pokoleniom w takim stanie, w jakim ją odziedziczyliśmy. W ciągu trzydziestu lat z powierzchni Ziemi zniknęło około 1,5 mln km kw. lasów tropikalnych, tego rezerwuaru różnorodności biologicznej, czynnika wpływającego w olbrzymi sposób na klimat Ziemi – mówi prof. dr hab. Dariusz Szlachetko.
Dziekan Wydziału Biologii opowiedział między innymi o swoich wyprawach naukowych do lasów równikowych Ameryki Południowej, Afryki oraz południowo-wschodniej Azji. Jak mówi, na pierwszy rzut oka widać niesamowite bogactwo gatunkowe:
– W lasach równikowych są drzewa, które dorastają do 80 metrów wysokości. Budynek dziesięciopiętrowy ma 30 metrów, więc proszę sobie wyobrazić 80 metrów żywego drzewa z olbrzymią koroną. Te lasy są dość zwarte, w związku z tym do dna lasu dociera ok. 1-2 procent światła. Tylko. Całe życie przenosi się na korony. Są gatunki roślin i zwierząt, które żyją włącznie w koronach drzew. Co ciekawe, te lasy rozwijają się na bardzo ubogich glebach laterytowych. […] Cała materia organiczna, która spada z koron drzew, liście, kora, kwiaty, martwe zwierzęta, bardzo szybko ulegają rozkładowi i są włączane w obieg materii. Jeżeli wytnie się taki las i próbuje się na nim założyć np. łąkę do hodowli bydła to po 2-3 latach ta ziemia ulega erozji, kompletnemu wyjałowieniu. Po to, żeby wyżywić jedną krowę, trzeba wyciąć 7 hektarów dżungli lasu równikowego. W naszych warunkach jedna krowa jest w stanie utrzymać się z 1 hektara łąki. To jest różnica produktywności łąk, które powstają na obszarze lasów równikowych i tych, które istnieją w naszych szerokościach – tłumaczy Profesor.
Część lasów tropikalnych została zniszczona pod uprawy palmy oleistej:
– To jest taka roślina, która owocuje prawie przez cały rok. Uzyskuje się z niej olej palmitynowy, który jest dodawany do chipsów, kosmetyków, pokarmów dla dzieci, do czekolad, batonów itd. Ten olej jak jest schłodzony na świeżo, ma pozytywne właściwości, ale jest bardzo nietrwały. Po to, żeby był trwały i mógł być używany do kosmetyków, czy do jedzenia, zagęszcza się go pod wpływem temperatury i wtedy ten olej przekształca się w łuszcz palmowy, który jest bardzo rakotwórczy. Posiada największe stężenie związków chloropochodnych, wśród wszystkich roślin. My to jemy. Dlatego, jeżeli państwo kupujecie batony, warto przeczytać, czy na etykiecie znajduje się olej palmowy – zwraca uwagę Dziekan Wydziału Biologii.
Prof. dr hab. Dariusz Szlachetko tłumaczył także jak w jego ocenie wygląda poziom przyrody w Polsce. Czy cenne przyrodniczo systemu są odpowiednio chronione? Dlaczego ochrona przyrody w wielu przypadkach jest nieskuteczna? Odpowiedzi na te pytania można usłyszeć w wywiadzie.
Rozmowę przeprowadził pracownik CZRUG, Szymon Gronowski.
Cały wywiad można obejrzeć tutaj: