Niemal 3000 uczestniczek i uczestników wzięło udział w szesnastej edycji Kongresu Kobiet 28-29 września 2024 r. w trójmiejskiej Ergo Arenie. Odbywająca się co roku w innym polskim mieście inicjatywa jest platformą dyskusji na tematy istotne z punktu widzenia kobiet. W organizację Kongresu zaangażowani byli między innymi pracownicy Uniwersytetu Gdańskiego w tym Centrum Zrównoważonego Rozwoju UG.
Fot. K. Rainka
Tegoroczna edycja była poświęcona roli kobiet z budowaniu przyszłości. Zgodnie z hasłem wydarzenia „Świat według kobiet”, gościnie i goście debatowali o prawach kobiet w Polsce, roli kobiet w budowaniu nowoczesnego egalitarnego społeczeństwa, zrównoważonej gospodarki i silnych samorządów wrażliwych na ekologię i płeć. Szerokie spektrum tematów obejmowało sprawy począwszy od praworządności i bezpieczeństwa, przez edukację, zdrowie i sport, kończąc na wyzwaniach dla polskiej prezydencji w Unii Europejskiej. Wśród zaproszonych panelistek znalazły się kobiety reprezentujące różne grupy społeczne: naukowczynie, ekspertki, polityczki, lekarki, nauczycielki, przedsiębiorczynie, prawniczki, uczennice, matki.
Uczestniczki zostały powitane przez Matki Założycielki Kongresu Kobiet Henrykę Bochniarz i Magdalenę Środę, prezydentkę Gdańska Aleksandrę Dulkiewicz, prezydentkę Sopotu Magdalenę Czarzyńską-Jachim, prezydentkę Gdyni Aleksandrę Kosiorek, Wojewodę Pomorską Beatę Rutkiewicz oraz Marszałka Województwa Pomorskiego Mieczysława Struka.
W kongresie uczestniczyła liczna reprezentacja z Uniwersytetu Gdańskiego składająca się zarówno z pracowników naukowych, jak i administracyjnych. W panelu „Partnerstwo z mężczyznami: urlop tacierzyński i nie tylko” prowadzonym przez Karolinę Andrian jedną z panelistek była dr hab. Natasza Kosakowska-Berezecka, prof. UG, członkini komitetu sterującego projektu „RE-WIRING – Realising Girls’ and Women’s Inclusion, Representation and Empowerment” oraz projektu „MINDtheGEPs – Modifying Institution by Developing Gender Equality Plans”.
Z kolei prof. dr hab. Ewa Łojkowska, Rzeczniczka ds. równego traktowania i przeciwdziałania mobbingowi w Uniwersytecie Gdańskim, wzięła udział w panelu „Liderki nauki i nowych technologii” prowadzonym przez Natalię Waloch.
Podczas panelu prof. Ewa Łojkowska mówiła o tym w jaki sposób Plan Równości Płci, realizowany w UG od roku 2021, wpłynął na różne aspekty życia uniwersyteckiego. Zwróciła uwagę, że wpłynął on znacząco na zmiany w kadrze kierowniczej uczelni.
– W 2021 roku w Uniwersytecie Gdańskim była jedna prorektorka – w 2024 roku już trzy. W trzech uczelniach wchodzących w skład Związku Uczelni Fahrenheita w 2020 były w sumie dwie prorektorki, a w 2024 mamy już osiem – mówiła badaczka.
Kolejne osiągniecia, które wymieniła profesorka to między innymi stworzenie strony internetowej „Kobiety w nauce. Strona im. Elżbiety Koopman-Heweliusz”, na której opisywany jest dorobek naukowczyń zatrudnionych w UG od początku istnienia uczelni oraz zainicjowanie nagrody „Włączam płeć do badań” za prace magisterskie i doktorskie uwzględniające w badaniach perspektywę płci obiektu badań (ang. Gendered innovation in science). Wspomniała także o stopniowym wprowadzeniu feminatywów do uniwersyteckich aktów prawnych, umów, na stronę www UG oraz do identyfikacji wizualnej naszej uczelni.
Prof. dr hab. Ewa Łojkowska podczas panelu panelu „Liderki nauki i nowych technologii”. Fot. K. Rainka
W panelu „Wyzwania dla polskiej prezydencji w Unii Europejskiej” prowadzonym przez Aleksandrę Karasińską jedną z panelistek była dr hab. Sylwia Mrozowska, prof. UG, która 1 października 2024 objęła funkcję Dyrektorki Centrum Zrównoważonego Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego. Politolożka i menadżerka projektów i prac badawczo-rozwojowych podkreśliła, że kwestie kobiece uzyskały w polityce unijnej, a szczególnie w kryteriach wyboru projektów do finansowania w obecnej perspektywie finansowej Unii Europejskiej należne miejsce.
– Oznacza to przejście z miękkich działań do konkretów – podkreśla dr. hab. Sylwia Mrozowska, prof. UG. – Od 5 stycznia 2023 r. wytyczne dotyczące zasad równościowych opisują jednolity sposób realizacji dwóch zasad horyzontalnych: zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości kobiet i mężczyzn. To duży postęp we wdrażaniu celów postulowanych przez Kongres Kobiet. Aby uzyskać dofinansowanie należy wskazać sposoby zapewniania równości szans. Jestem przekonana po naszej dyskusji panelowej z udziałem Pani Minister oraz wybitnej ekspertki pani profesor Magdaleny Fuszary, że polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej, która zbiega się z rozpoczęciem działalności kadencyjnej wielu instytucji europejskich to niezwykły moment na wzmocnienie tych działań.
Dr hab. Sylwia Mrozowska, prof. UG podczas panelu „Wyzwania dla polskiej prezydencji w Unii Europejskiej”. Fot. K. Rainka
Jedną z dyskusji zwieńczających pierwszy dzień kongresu był panel „Co z tym Zielonym Ładem?”. W debacie prowadzonej przez Ewę Sufin-Jacquemart uczestniczyła między innymi dr Barbara Kijewska, prof. UG z Centrum Zrównoważonego Rozwoju, która od lat angażuje w działania na rzecz praw kobiet oraz Kongresu Kobiet.
– Jestem związana z Kongresem Kobiet od lat. Z jednej strony jako badaczka śledzę jego poczynania jako NGO wywierającego wpływ na tworzenie polityki i decydentów, z drugiej organizacyjnie jako pełnomocniczka Kongresu Kobiet w Trójmieście – wymienia dr Barbara Kijewska, prof. UG. – Jednakże każdego roku zadziwia mnie jak wielka jest potrzeba rozmawiania, słuchania i dzielenia się swoim doświadczeniem podczas Kongresu. To niebywałe by przy tak nabitym programie, trwającym dwa dni – na ostatnich panelach sale cały czas były wypełnione uczestniczkami!
Dr Barbara Kijewska, Prof. UG, na Kongresie Kobiet. Fot. K. Rainka
Warto również wspomnieć, że podczas całego Kongresu gościnie miały możliwość podziwiać dwie wystawy o kobietach, przygotowane we współpracy z badaczkami z UG. Pierwsza, która była eksponowana w Sali plenarnej, to przygotowana przez Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego i Muzeum Nauki Gdańskiej wystawa plenerowa: „Pionierki, Badaczki, Liderki. Kobiety gdańskiej nauki”. Druga, zatytułowana „Uczone” prezentująca 12 gdańskich młodych współczesnych naukowczyń pochodzących z różnych gdańskich uczelni i placówek badawczych była eksponowana w Parku Kobiet. Inicjatorem wystawy „Uczone” był zespół Hevelianum, a wyboru bohaterek wystawy dokonała Rada programowa w skład której weszli profesorowie i profesorki Uniwersytetu Gdańskiego, Politechniki Gdańskiej, Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego i Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku oraz przedstawicielki miasta Gdańska i programu L’Oréal-UNESCO dla Kobiet i Nauki. Istotny wkład w powstanie wystawy miały naukowczynie z Klubu Kobiet Uczelni Fahrenheita, a Przewodniczącą Rady programowej była prof. dr hab. Ewa Łojkowska, prezeska Klubu.