30 stycznia 2024 r. w Bibliotece Uniwersytetu Gdańskiego odbyło się sympozjum inaugurujące More-than-Human Studies Lab. Inicjatywa realizowana w ramach Centrum Zrównoważonego Rozwoju UG łączy środowiska akademickie, organizacje artystyczne oraz pozarządowe, koncentrując się na poszukiwaniu nowych scenariuszy życia na Ziemi w obliczu wyzwań XXI wieku. Koordynatorką programu jest dr Irena Chawrilska.
Wydarzenie zgromadziło studentów, naukowców i ekspertów z różnych dziedzin, umożliwiając interdyscyplinarną wymianę wiedzy i doświadczeń. Szczególną rolę odegrała wieloletnia współpraca z Uniwersytetem w Utrechcie, dzięki której do Gdańska przyjechało dziesięcioro studentów z interdyscyplinarnego Honours Programme, by wspólnie ze studentami Uniwersytetu Gdańskiego pracować nad kluczowymi zagadnieniami dla More-than-Human Studies.
Sympozjum „Nowe solidarności w świecie więcej-niż-ludzkim” zgromadziło szerokie grono uczestników, w tym studentów, wykładowców oraz osoby zainteresowane tą tematyką. Spotkanie moderowała dr Weronika Metlenga, z zakładu Amerykanistyki Wydziału Filologicznego UG. Wykłady wygłosili: profesor Alex Taek Gwang Lee, założyciel the Centre for Technology in Humanities na Kyung Hee University w (Korea Południowa), oraz Rick Dolphijn, profesor media&culture studies oraz założyciel More-than-Human Studies Lab na Uniwersytecie w Utrechcie (Holandia).
Prof. Alex Taek Gwang Lee w swoim wykładzie „Weak Technologies” podkreślił potrzebę odejścia od myślenia o technologiach jako dominujących nad człowiekiem na rzecz koncepcji technologii jako narzędzi wspierających kreatywność i wyobraźnię. Z kolei prof. Rick Dolphijn w wystąpieniu „Not the Sky, Not the Water, But the Land is What Binds Us, What Creates Solidarity” zwrócił uwagę na konieczność ponownego docenienia roli ziemi jako elementu kształtującego naszą tożsamość i wspólnotę.
Podczas sympozjum zaprezentowano także projekty studenckie, dokumentujące badania oraz eksperymenty prowadzone w ramach programu. Wydarzenie zwieńczyła debata ekspercka na temat relacji człowieka, technologii i natury ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu gdańskiego. W dyskusji udział wzięli Martyna Jastrzębska (Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku), Bartosz Rief (Europejskie Centrum Solidarności), Kacper Nosarzewski (4CF/The Futures Literacy Company) oraz dr Irena Chawrilska, koordynatorka More-than-Human Studies Lab na Uniwersytecie Gdańskim. Paneliści podkreślili konieczność zmiany paradygmatu na bardziej inkluzywne i ekologiczne podejście do rzeczywistości oraz wyzwania związane z porzucaniem dotychczasowych nawyków i otwieraniem się na nowe perspektywy.
Dr Chawrilska zwróciła również uwagę na znaczenie perspektywy więcej-niż-ludzkiej w realizowanym przez nią projekcie CONVIVIUM w ramach programu Horyzont, który kładzie nacisk na ideę wspólnego życia nie tylko w badaniach, lecz także w organizacji projektów. Inicjatywa ta włącza więcej-niż-ludzkie głosy zarówno w proponowane rozwiązania, jak i w sam proces decyzyjny, co sprzyja zrównoważonemu i inkluzywnemu podejściu.
Sympozjum zakończyło się zaproszeniem do współpracy interdyscyplinarnej oraz dołączania do inicjatyw More-than-Human Studies rozwijających się w regionie Gdańska – od sztuki, przez kształtowanie polityk, po działalność muzealną. Region ten ma duży potencjał, aby stać się przestrzenią nowych solidarności w XXI wieku.