Baltic Nuclear Energy Forum to konferencja gromadząca ekspertów, naukowców i praktyków z dziedziny energetyki jądrowej. Stanowi platformę wymiany doświadczeń oraz dyskusji o najnowszych trendach w sektorze. Tegoroczna, druga edycja BNEF odbyła się w dniach 18–20 marca 2025 roku w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku. Organizatorami wydarzenia byli Fundacja Biznes dla Klimatu, Uczelnie Fahrenheita oraz UN Global Compact Network Poland.
Centrum Zrównoważonego Rozwoju, wspólnie z Pomorskim Biurem Planowania Regionalnego, współorganizowało Panel 10 pod tytułem „Dialog bez tajemnic. Sąsiedztwo elektrowni jądrowej: wiedza, korzyści, wyzwania” oraz warsztaty „Lokalne Komitety Informacyjne/Lokalne Komitety Bezpieczeństwa: dobre praktyki europejskie”. W ramach wydarzenia CZRUG gościło czterech zagranicznych ekspertów zajmujących się komunikacją społeczną w kontekście funkcjonowania elektrowni jądrowych: Meritxell Martell Lamolla i Csaba Dohóczki (The Group of European Municipalities with Nuclear Facilities), Douga Bamseya (eksperta ds. energetyki jądrowej) oraz Matsa Rosena (byłego sekretarza lokalnego ds. bezpieczeństwa w elektrowni jądrowej Barsebäck w Szwecji).
Wizyta Matsa Rosena na UG
Mats Rosen przez siedemnaście lat pracował w Lokalnym Komitecie Bezpieczeństwa Elektrowni Jądrowej Barsebäck w Szwecji, pełniąc w ostatnich latach funkcję przewodniczącego aż do momentu zamknięcia elektrowni.
18 marca 2025 roku, na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, odbyło się spotkanie ze studentami zatytułowane „Komunikacja i kultura bezpieczeństwa jądrowego” (Safety Communication and Safety Culture). Podczas wykładu Mats Rosen przedstawił historię rozwoju energetyki jądrowej w Szwecji, podkreślając, że skuteczna komunikacja z lokalnymi społecznościami opiera się na zrozumieniu ich potrzeb, transparentności przekazu oraz budowaniu zaufania. Ekspert zwrócił również uwagę na zagrożenia, takie jak dezinformacja i fake newsy.
Szwedzkiemu ekspertowi podczas wizyty w Gdańsku towarzyszyła studentka kierunku Skandynawistyka Uniwersytetu Gdańskiego Jagoda Koszałka odbywająca praktyki w Centrum Zrównoważonego Rozwoju.
Sąsiedztwo elektrowni jądrowej
19 marca Centrum Zrównoważonego Rozwoju oraz Pomorskie Biuro Planowania Regionalnego współorganizowały Panel 10 pod tytułem „Dialog bez tajemnic. Sąsiedztwo elektrowni jądrowej: wiedza, korzyści, wyzwania”. Moderatorką spotkania była Monika Adamczuk (CZRUG), a w dyskusji uczestniczyli: dr hab. Sylwia Mrozowska, prof. UG, Pełnomocnik Rektora ds. współpracy z sektorem jądrowym , dr hab. Dagmara Strumińska-Parulska, prof. UG, Pracownia Toksykologii i Ochrony Radiologicznej UG, Meritxell Martell Lamolla i Csaba Dohóczki z Group of European Municipalities with Nuclear Facilities oraz Doug Bamsey, przewodniczący forów społecznościowych przy elektrowni Hinkley Point C.
Goście panelu zwrócili uwagę, jak kluczowe znaczenie w procesie budowy elektrowni jądrowej ma skuteczna, dopasowana do odbiorcy komunikacja, prowadzona w sposób ciągły i przejrzysty. Szczególnie ważne jest, aby informacje trafiały do społeczności lokalnych przez kanały, które są dla nich naturalne i zaufane – takie jak lokalne media, miejsca spotkań czy inicjatywy sąsiedzkie. Eksperci komentowali, że utrata zaufania społecznego może nastąpić bardzo szybko, a jego odbudowa jest procesem trudnym i długotrwałym, szczególnie w kontekście wieloletniego procesu inwestycyjnego, jakim jest budowa elektrowni jądrowej.
Uczestnicy dyskusji podkreślili, że istnieje duża potrzeba angażowania różnorodnych grup interesariuszy – od przedstawicieli władz lokalnych, przez przedsiębiorców, aż po mieszkańców. Wskazano również na konieczność wspierania lokalnej przedsiębiorczości i tworzenia narzędzi, które umożliwią lokalnym społecznościom realne korzystanie podczas wszystkich etapów budowy elektrowni jądrowej. Szczególną uwagę zwrócono na tzw. local content, czyli maksymalne wykorzystanie lokalnych zasobów, co może przełożyć się na wzrost gospodarczy i społeczne poparcie dla inwestycji. Paneliści poruszyli także temat znaczenia krajobrazu i dziedzictwa kulturowego – społeczności lokalne są silnie związane ze swoim otoczeniem i oczekują, że ich styl życia oraz poczucie tożsamości zostaną uszanowane. Mieszkańcy chcą być postrzegani jako gospodarze terenu, nie jako bierni obserwatorzy zmian.
Na zakończenie uczestnicy zgodzili się, że dialog i współpraca są kluczowe – tylko wspólne przejście przez proces inwestycyjny, z szacunkiem dla wartości lokalnych, może zapewnić jego sukces i akceptację społeczną.
Zdjęcia: Fundacja Biznes dla Klimatu.
Stan wiedzy lokalnej społeczności o bezpieczeństwie jądrowym
Centrum Zrównoważonego Rozwoju oraz Pomorskie Biuro Planowania Regionalnego współorganizowały również warsztaty poświęcone roli lokalnych komitetów ds. bezpieczeństwa jądrowego oraz budowaniu kultury bezpieczeństwa i zaufania społecznego pt. „Lokalne Komitety Informacyjne/Lokalne Komitety Bezpieczeństwa: dobre praktyki europejskie”. Warsztaty poprowadzili: dr hab.. Sylwia Mrozowska, prof. UG, dr Barbara Kijewska, prof. UG, Mats Rosen oraz dr inż. Angelina Łobejko.
Mats Rosen, były przewodniczący Komitetu Bezpieczeństwa w Elektrowni Jądrowej Barsebäck w Szwecji przedstawił sposób funkcjonowania komitetu, wskazując na znaczenie niezależności instytucjonalnej i finansowej komitetu od operatorów. Podczas warsztatu omówiono znaczenie bezpośredniej komunikacji między władzami lokalnymi, operatorami i mieszkańcami, zwłaszcza w kontekście sytuacji kryzysowych. Na podstawie analiz awarii w Czarnobylu i Fukushimie podkreślono konieczność edukacji, jasnych procedur i systematycznych szkoleń. Warsztaty zakończyły się apelem o tworzenie trwałych, prawnie umocowanych struktur, które zapewnią realny wpływ społeczności na kwestie bezpieczeństwa.
