Głównym tematem konferencji zorganizowanej 14 października 2024 r. przez Pomorską Radę Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT w Gdańsku były nowoczesne metody utylizacji oraz ich wpływ na środowisko ze szczególnym uwzględnieniem jakości powietrza. Wydarzenie w Domu Technika NOT w Gdańsku moderowały dr hab. Sylwia Mrozowska, prof. UG, Dyrektorka Centrum Zrównoważonego Rozwoju UG oraz dr Barbara Kijewska, prof. UG, koordynatorka Programu Stażowego CZRUG.
Jak podkreślali organizatorzy, celem konferencji było przedstawienie rozwiązań technologicznych pozwalających na wykorzystanie odpadów komunalnych w systemach ciepłowniczych i energoelektrycznych. Patronat Honorowy nad wydarzeniem objęła Wojewoda Pomorska Beata Rutkiewicz, Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.
Pierwszy Panel dotyczył nowoczesnych technologii utylizacji odpadów. Sceptyczny głos zabrał dr inż. Bogdan Sedler, wskazując na problem wychwytywania dioksyn i furanów powstających podczas spalania odpadów. Jednocześnie zaprezentował technologię firmy adaptiveARC ze Stanów Zjednoczonych, która umożliwia przetwarzanie odpadów w energię.
Zagospodarowanie odpadów komunalnych jest jednym z kierunków rozwoju energetyki. Wystąpienie dr inż. Pawła Ziółkowskiego z Politechniki Gdańskiej odnosiło się do wyników projektu NCO2PP mającego na celu opracowanie technologii pozwalającej na wykorzystanie osadów ściekowych do produkcji energii elektrycznej z uzyskaniem jednocześnie pozytywnego wpływu na środowisko naturalne. Badacz zwrócił uwagę, że nauka rozwija się w korelacji z nowościami, które mogą pojawić się na rynku komercyjnym nawet po długim okresie wdrożenia. Z tego względu istnieje konieczność długoterminowej współpracy nauki i przemysłu.
Sławomir Kiszkurno, Prezes Zarządu Port Czystej Energii (PCE) opowiedział o dobrych praktykach gospodarki odpadami komunalnymi w obiegu zamkniętym na przykładzie Portu Czystej Energii. Jak podkreślił, PCE został wyposażony w nowoczesny systemem oczyszczania spalin o dużej sprawności spełniający najwyższe środowiskowe standardy. Port dba również o cyrkularność w zakresie obiegu wody, na przykład wody opadowo-roztopowe z dachów obiektów (deszczówka) zbierane są do specjalnego podziemnego zbiornika, następnie wykorzystywane są do utrzymania terenów zielonych, jak również do procesów technologicznych.
O wpływie smogu na układ oddechowy opowiedziała dr n. med. Iwona Damps-Kostańska z Kliniki Pneumonologii UCK oraz Katedry Pneumonologii i Alergologii GUMed. Badaczka ostrzegała, że kwaśny smog poraża oskrzela, drogi oddechowe oraz układ krążenia. W Polsce co roku z tego powodu przedwcześnie umiera 3500 osób.
Spalarnie, czyli instalacje termicznego przetwarzania odpadów w społecznej świadomości często budzą kontrowersje i nieuzasadnione wątpliwości. Wszystkie mity na ten temat zweryfikowała Alicja Nadarzyńska, Dyrektor ds. Ochrony Środowiska Port Service Sp. z o.o. Jak podkreśliła, nowoczesne spalarnie wyposażone są w wielostopniowe systemy oczyszczania zapewniające odpowiedni poziom oczyszczania gazów odlotowych, a potencjał energetyczny odpadów jest wykorzystywany poprzez odzysk energii. Niechęć mieszkańców do lokalizacji spalarni jest niewspółmierna do zagrożeń jakie niosą nielegalne składowiska odpadów. W samym Rogowcu pod Bełchatowem, na największym nielegalnym składowisku zalega 50 tysięcy ton odpadów niebezpiecznych.
Paweł Babul, Inspektor Inspekcji Ochrony Środowiska Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Gdańsku przybliżył zagadnienia prawne dotyczące jakości powietrza oraz aktualny stan jakości powietrza na terenie woj. Pomorskiego. Największym problemem w województwie pomorskim są wysokie stężenia benzo(a)pirenu zawartego w pyle zawieszonym PM 10. Podobnie jak w latach poprzednich, wysokie wartości stężeń tego zanieczyszczenia rejestrowano w okresach grzewczych, co wskazuje na problem ogrzewania mieszkań w oparciu o paliwa kopalne.
O finansowaniu przedsięwzięć środowiskowych w województwie pomorskim opowiedział Łukasz Tamkun, Prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Fundusz kładzie nacisk na tworzenie warunków do wdrażania finansowania ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz efekt ekologiczny, między innymi zmniejszenie zużycia energii, ograniczenie emisji, ograniczenie strat wody, retencję wód środowiskowych, ograniczenie ilości produkowanych odpadów, czy odzysk energii.
Ważną częścią konferencji była dyskusja z uczestnikami, których w dużej części stanowili pracownicy samorządowi zajmujący się odpadami komunalnymi i efektywnością energetyczną w gminie. Poruszane zagadnienia to wielkie wyzwanie dla samorządu, wobec wyzwań związanych z polityką klimatyczno-energetyczną i potrzebami społecznymi i gospodarczymi mieszkańców i regionu.