Wspomnienie o nierównościach płacowych między kobietami a mężczyznami wywołuje kontrowersje. Wiele osób nie dopuszcza do siebie myśli, że na dostawaną przez pracownika wypłatę składa się kryterium takie jak „płeć”. Nie da się zaprzeczyć, że zjawisko gender pay gap nie zniknęło a od pracowników wciąż wymaga się udowadniania, że spotyka ich dyskryminacja w miejscu pracy. Co gdyby zamiast walczyć z istniejącym problemem pozbyć się go u samego źródła?
Autorka tekstu: Zuzanna Neubauer, absolwentka kierunku Dyplomacja na Wydziale Nauk Społecznych UG
Zrównoważony rozwój
Gdy Organizacja Narodów Zjednoczonych w 2015 roku wprowadziła Agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 zmieniło się myślenie świata na temat naszej teraźniejszości jak i przyszłości. Zwiększyła się świadomość na temat tego jak ważne jest aby rozwój szedł w parze z dbaniem o przyszłość planety i jej zasobów. Na terenie Europy zrównoważony rozwój stał się niezwykle ważny, jego idea szeroko przyjęta została przez organizacje istniejące na kontynencie, między innymi przez Unię Europejską.
Jednak podczas dyskusji na temat europejskiego zrównoważonego rozwoju nie możemy ograniczać się wyłącznie do działań krajów UE zapominając o osiągnięciach państw nie będących jej członkami. Oddalona o setki kilometrów wyspa wulkaniczna nazywana często krajem lodu i ognia stanowi niesamowity przykład tego jak skutecznie i szybko można wprowadzać zrównoważoną politykę. Islandczycy przez lata doświadczeni ciężką naturą nauczyli się z nią współpracować. Dzięki swojemu bogactwu geotermalnemu zawartemu pod ziemią stali się państwem niezależnym energetycznie. Ponad 99% energii wykorzystywanej przez państwo stanowi energia odnawialna. Jednak jest to w największym stopniu zasługa położenia, na którym znajduje się wyspa. Umiejscowienie na styku dwóch płyt tektonicznych sprawia, że na Islandii występuje wiele aktywnych wulkanów, gejzerów i gorących źródeł, które wyróżniają Islandię zarówno pod względem natury ale także dają jej szanse na wykorzystanie energii geotermalnej w sposób wyjątkowy dla Islandii.
Zwalczenie nierówności w celu lepszego jutra
Zrównoważony rozwój to jednak nie tylko energia odnawialna i wykorzystanie zasobów ziemi. Elementem równie ważnym, bez którego nie można mówić o przyszłości i postępie jest usunięcie nierówności. Aby dalej rozwijać się jako cywilizacja musimy stworzyć miejsce, w którym każdy będzie miał równe szanse. Islandia w ciągu ostatnich lat podejmowała się wielu działań aby usunąć nierówności społeczne. Dla Islandczyków niezwykle ważne było pozbycie się nierówności powstałych między kobietami i mężczyznami, w tym gender pay gap. Przez dwanaście lat z rzędu udało się Islandii zajmować pierwszą pozycje w raporcie tworzonym przez World Economic Forum „Global Gender Gap Report”. W 2021 roku ogłoszono, że pozbyto się 89.2% nierówności w płacach między kobietami i mężczyznami. Jednak aby tego dokonać potrzebne były zmiany. Sam rząd islandzki jest bardzo zaangażowany w działania aby pozbyć się wspomnianych nierówności swoich obywateli i tych, którzy przyjeżdżają pracować na islandzkim rynku.
Jednym z głównych działań, które przyczyniło się w dużym stopniu do zmian było wprowadzenie Equal Pay Certification w 2018 roku. Miał on na celu zniesienie dyskryminujących praktyk wśród pracodawców. Był to obowiązkowy certyfikat skierowany w firmy i instytucje zatrudniające co najmniej dwudziestu pięciu pracowników. Certyfikat ten miał zapewnić, że na elementy decydujące o wypłacie za wykonaną prace składają się kwalifikacje, wykonywana praca i poświęcony czas. Jego celem było usunięcie z tych kryteriów elementu płci. Aby zdobyć taki certyfikat firmy zobowiązane są do zaprezentowania corocznego dowodu potwierdzającego te kryteria.
Co przyniosły zmiany ?
Wprowadzone zmiany doprowadziły do poprawy nie tylko sytuacji ekonomicznej wśród kobiet, ale także środowiska pracy. Ines Wagner w swoim artykule „How Iceland is closing the gender gap” w Harvard Business Review zauważa, że wprowadzenie Equal Pay Certificate zwiększyło zaufanie kobiet do swoich pracodawców. Co wpłynęło pozytywnie na relacja między pracodawcą a pracownikiem. Doprowadziło również do zmiany w sposobie zwalczania nierówności. To nie zadaniem pracownika stało się udowodnienie, że doświadcza nierówności i dyskryminacji a rolą pracodawcy stało się udowodnienie, że nie dyskryminuje pracowników ze względu na płeć. Zamiast walczyć z istniejącym problemem Islandczycy postanowili zwalczyć go u źródła. Takie myślenie pozwoliło na wprowadzenie szybkich i niezwykle efektywnych zmian. Sprawiło, że to kwalifikacje stały się najważniejsze w szukaniu nowego pracownika.
Islandia ze względu na swoje oddalone od reszty kontynentu położenie przez wielu może być pomijana, gdy mówimy o zrównoważonej Europie. To państwa takie jak Francja, Niemcy czy Wielka Brytania dominują w zrównoważonym europejskim dyskursie. Jednak wielkim błędem byłoby pomijanie sukcesu i źródła do nauki jakie oferują nam Islandczycy. To właśnie za ich przykładem powinniśmy podążać, aby stworzyć lepsze jutro dla reszty obywateli zarówno Europy jak i całego świata.