29.11.2024 r.

W dniu 29 listopada grupa studentów filologii klasycznej zgromadziła się w szlachetnym celu obróbki papierem ściernym karmników, które zakupiliśmy, by ugościć ptaki na Skwerze Horacego. 

Obcowanie z drewnem – gładzenie jego powierzchni, zasysanie pyłu, wbite w palce drzazgi – poprowadziło nas do lepszego zrozumienia starożytnych, którzy zwrócili się w kierunku marmuru. 

Było budująco, było sympatycznie, było herbatkowo, było krótko: wszystkich interesujących tematów nie zdołaliśmy wyczerpać, toteż teraz spotykamy się przy bejcowaniu. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy: venite stante pede!

Główna wnioskodawczyni o realizacji projektu „Skwer Horacego”

Sławny rzymski uczony Marek Terencjusz Warron, zachwycając się pięknem swej ojczyzny, pyta: „Czyż drzewa nie porastają Italię tak gęsto, że cała wydaje się jednym wielkim sadem?” (O gospodarstwie rolnym 1, 1, 6).

Poza wszelką wątpliwością, w odczuciu jego antycznych odbiorców było to pytanie retoryczne. Ogrody i sady – małe i duże, skromne czy też pielęgnowane według wszystkich wymogów starożytnej nauki rolniczej – upiększały Rzym od najdawniejszych czasów. Dostarczały owoców na stół oszczędnych chłopów oraz wybrednych arystokratów, ofiarowały chwilę wytchnienia z dala od zgiełku miasta, zapewniały możliwość obcowania z pięknem natury, stanowiły miejsca spotkania z Muzą i z przyjaciółmi. Tutaj w trakcie wspólnych przechadzek rozmawiano o prawach rządzących gwiezdnym niebem, o bogach i ludzkim losie, tutaj poszukiwano Pełni i marzono o Szczęściu – nieprzypadkowo ukwiecone, żyzne, wonne Rajskie ogrody stały się toposem łacińskiej poezji chrześcijańskiej.

Każdy filolog klasyczny marzy o ogrodzie. Grupę pracowników, absolwentów i studentów Zakładu Filologii Klasycznej Uniwersytetu Gdańskiego pewnego wiosennego dnia marzenie to zainspirowało do złożenia wniosku w konkursie Zielony Uniwersytet. Zamarzyła nam się przestrzeń wysadzona roślinami, które mogą być uprawiane w naszym klimacie, a przypominają wyglądem i zapachem cyprysy, wawrzyny, oliwki. Zamarzyły się czarne sosny i lawenda dla pszczół, ukryte w trawie tabliczki z urywkami utworów antycznych poetów, rzymska waza, w której wyrośnie żywy kwiat, poidełko i karmniki dla ptaków, ławki i leżaki dla tych, którzy zawitają tu, by… poszukiwać Pełni i marzyć o Szczęściu. Zamarzyła nam się przestrzeń przyjazna dla nauki i dla spotkań, przybytek otium, zagroda epikurejskiej Eudajmonii, przystań złotych myśli. Skwer Horacego! Prawy i uśmiechnięty, melancholijny i zmysłowy, złośliwy i namiętny Poeta, Mędrzec, Mistrz czeka tu na każdego z nas, co więcej – staje się jednym z nas: w cieniu splecionych gałęzi drzew nie ma przecież obcych.

 Dziękujemy wszystkim, dzięki którym nasze marzenie może się ziścić, tym, którzy poparli nas w głosowaniu oraz tym, którzy podjęli decyzję o sfinansowaniu naszego projektu.  

Skwer Horacego powstaje w pobliżu Biblioteki UG. Zapraszamy tu członków naszej społeczności akademickiej, którzy zechcą posiedzieć pod chmurką z książką i przyjaciółmi. Można przeprowadzić tu wykład, można pośpiewać, można nakarmić ptaka i podumać nad tajemnicą Chwili – radosnej, wibrującej życiem, zielonej jak Szczęście.

członek zespołu projektowego

Nazywam się Julita Maniecka. Jestem absolwentką pierwszego stopnia filologii klasycznej na Uniwersytecie Gdańskim. Głównym powodem, dla którego zdecydowałam się na studia filologii klasycznej, była chęć poznania kolebki kultury europejskiej, lepsze zrozumienie współczesnego człowieka dzięki zrozumieniu jego korzeni. Uważam, że udało mi się to osiągnąć, ale poza tym zyskałam wiele więcej. Poznanie greki i łaciny nauczyło mnie logicznego myślenia i dało podstawę do szybkiej nauki języków nowożytnych. Autorzy antyczni przestali być „bezbarwni” jak antyczne rzeźby, które zachowały się do naszych czasów. Mędrcy, literaci, uczeni starożytni nabrali barw i stali się stale towarzyszącymi przyjaciółmi życia. Odkrywając ich, mogę odkrywać siebie, a także nowe obszary zainteresowań, z którymi wiążę swoją przyszłość. Pomimo upływu 2000 lat, problemy, którym stawiamy czoła, dalej są te same, a rozwiązania często bardzo podobne. Uczą nas je rozwiązywać, wspierają nas nasi przyjaciele z epoki antycznej. Od każdego możemy się nauczyć czegoś innego. Przebywając dłużej z Arystotelesem, poznamy wielką mądrość, z jaką funkcjonuje świat naturalny, genialność stworzeń, które nas otaczają – pszczół, ptaków, innych zwierząt czy też roślin. Z kolei Plaut może przyjść do nas z dawką humoru, który jest skutecznym lekiem na smutki, tak samo, jak  przybywał na ratunek strapionemu świętemu Hieronimowi. Spędzając czas z Wergiliuszem, zobaczymy piękno dzikiej natury, zachwycimy się widokiem zwykłej łąki i poczujemy wdzięczność za świat, którym obdarował nas Bóg (choć w przekonaniu naszych autorów mogli być to raczej bogowie). Horacy przypomni nam, że życie tu na ziemi nie jest długie, ale nie przeszkadza to w docenieniu chwili obecnej i byciu szczęśliwym. Zawsze się śmieję, że moi ukochani autorzy nauczyli mnie być bardziej ludzką – znosić smutki i cieszyć się szczerze.

Myślę, że Skwer Horacego jest w oczach całej naszej drużyny projektowej małym cudem. Mimo że szanse na wygranie konkursu mieliśmy znikome (cały nasz kierunek liczy tyle osób co 1/3 pierwszego roku studiów licencjackich z biologii), to daliśmy się ponieść fantazji i za sugestią Pani Profesor Krynickiej zgłosiliśmy swój udział. Wraz z Panią Profesor zaprojektowałyśmy ogród, skrzętnie dobierając drzewa, krzewy, kwiaty w taki sposób, by każdy odwiedzający mógł poczuć się tutaj jak w starorzymskim ogrodzie, a przy tym, by rośliny mogły bezpiecznie przetrwać w klimacie umiarkowanym. Następnie zajmowaliśmy się projektowaniem plakatów „reklamujących” nasz pomysł i popularyzowaniem projektu wśród społeczności akademickiej. Ciężka praca się opłaciła, ponieważ liczby głosów, które oddali sympatycy naszego projektu, nikt nie oczekiwał w najśmielszych snach. Jeszcze kilka dni po werdykcie nie mogliśmy uwierzyć w ten sukces i opanować naszej radości.

Skwer Horacego będzie przestrzenią, gdzie każdy będzie mógł znaleźć chwilę wytchnienia pośród wymagających obowiązków dnia czy trudności, z którymi się mierzymy. Patron tego miejsca, tak samo jak my, widział, jak szybko czas ucieka człowiekowi przez palce, wielokrotnie zaznaczał to w swoich utworach. Właśnie dlatego wołał: „Carpe diem!” Nigdy nie mamy pewności, co przyniesie nowy dzień, ale możemy cieszyć się tym momentem, który trwa. Zapach kwiatów, słońce przezierające przez gałęzie sosny, fragment książki lub miła rozmowa, którą właśnie odbyliśmy – to wszystko może być powodem do uśmiechu tu i teraz. Myślę, że to jest powód, dla którego Skwer jest tak potrzebny dla naszego Uniwersytetu i dla Gdańska. Będzie to miejsce, w którym każdy będzie mógł sobie przypomnieć, że czasu na szczęście mamy dość, tylko trzeba je zauważyć w prostej codzienności, a nie „wymarzonej przyszłości”.

Mam ogromną nadzieję, że Skwer będzie tętnił życiem, że stanie się miejscem spotkań przyjacielskich, zaciszem do pochylenia się nad lekturą, małą oazą, w której każdy znajdzie swój kącik do odpoczynku.

członek zespołu projektowego

członek zespołu projektowego

członek zespołu projektowego

Mam powiedzieć kilka słów o sobie? Takie rzeczy nie przychodzą mi łatwo, więc posłużę się słowami niejakiego Charles’a Marlowe’a: Nie przepadam za robotą. Dużo chętniej bym poleniuchował, rozmyślając tylko, jakie to wspaniałe rzeczy mógłbym zrobić. Nie lubię roboty jak wszyscy, ale lubię to, co daje robota: możliwość odkrycia samego siebie. Swojej rzeczywistości – dla samego siebie, nie dla innych – czegoś, czego nikt inny nigdy się nie dowie

Wierzę, że na filologię klasyczną sprowadziła mnie pamięć genetyczna, a każda decyzja, którą dotychczas podjąłem, wiodła mnie ku antykowi. Tak jak człowiek instynktownie rozpoznaje kształt węża i wiąże go z lękiem, tak ja od urodzenia chwytam się starożytności i widzę w niej radość. Czy warto? Warto mieć jakiś zakres wiedzy, której dostarcza filologia klasyczna, natomiast jej studiowanie jest już zobowiązujące. Niech za moją odpowiedź posłuży fragment wiersza Kazimiery Iłłakowiczówny, Żona klasyka:

Rzekła żona do męża: „Co mi po Senece,

kiedy mi cukru zbrakło i po masło lecę.

Wszystkie twoje Scypiony tudzież Hanibale

– nie warte wiązki drzewa, którym piec rozpalę.”

Co do mojego udziału w projekcie Skwer Horacego, miałem przyjemność „skleić” parę grafik, a potem rozkleić je w formie plakatów (oczywiście nie w pojedynkę, z Profesor Krynicką i z kolegami). W zamian otrzymałem sporo szczerych uśmiechów. Dopóki nie pracuję u jakiegoś lokalnego przedsiębiorcy, uważam to za uczciwe wynagrodzenie.

Po co mi to było? Skwer powstaje w ramach inicjatywy Zielony Uniwersytet, gdzie łączymy siły na rzecz tzw. zrównoważonego rozwoju. Uczelnia zapewnia o szeregu pięknych idei, które za tym idą. Czy należy w to wierzyć? Nie wiem. Przy każdej takiej odgórnej inicjatywie mam podejrzenia. Jednakże liczę na powstanie ciekawego, zielonego zakątka, w którym będzie można spokojnie wypocząć. Niech tylko nikomu nie przyjdzie do głowy, żeby kłaść tam agrowłókniny czy wylewać beton. Przyjdę tam, posiedzieć z przyjaciółmi i z tomikiem Horacego. Zapytacie mnie może, czy lektura antycznych autorów przybliżyła mnie do lepszego rozumienia współczesności, świata natury, samego siebie. Nie sądzę, abym rozumiał lepiej cokolwiek, ale z pewnością czuję się raźniej w otaczającej mnie rzeczywistości, kiedy wiem, że Romeo i Julia tkwią w swoim tragicznym nieporozumieniu już od dwóch mileniów. Antyk jest wszędzie i dobrze jest umieć go rozpoznać.

II rok filologii klasycznej UG

Filologia klasyczna to drugi kierunek studiów, na który się zdecydowałem. Przyszedłem tu w ubiegłym roku, choć pasjonuję się językami i historią już od wielu lat. Do tej pory zajmowałem się językami, w tym dawnymi, w zaciszu domowym, na Uczelni zyskałem możliwość głębszego i dokładniejszego przyswojenia łaciny oraz (wreszcie!) zapoznania się ze starogreckim. Tłumaczenie tekstów, zawiłości, a zarazem przejrzystość gramatyki pozytywnie mnie zajmują.  Na co dzień jestem spokojną osobą, dzielącą życie między dwie miejscowości, coraz lepiej – mam nadzieję – rozumiejącą klasycznych autorów.

Brałem udział w głosowaniu na Skwer Horacego w Konkursie Zielony Uniwersytet, więc dołożyłem małą cegiełkę od siebie, aby zwiększyć szanse na realizację tego projektu.  Zaciekawił mnie tym, że przywraca światu coś utraconego, bo powołuje do życia kompleks roślinny typowy dla italskich domostw. Miałem przyjemność szerzyć informację o tym pomyśle wraz z kolegami z roku oraz Panią Profesor Krynicką. Mogłem przy tym poczuć się jak prawdziwy dawny Rzymianin, gdy w zwiewnym stroju koloru zielonego przechadzałem się wśród gości Majówki na Uniwersytecie Gdańskim i opowiadałem im o antyku. Tego dnia nawet pogoda rozjaśniała, a my mogliśmy prezentować nasz wydział i naszą propozycję urozmaicenia życia na Uczelni.

Skwer pokaże, że życie starożytnych Rzymian nie jest jedynie nudną opowiastką, ale historią, która przeniknęła do życia współczesnych Europejczyków, że wciąż mają oni do przekazania ważne przesłanie dla nas. Dowiemy się, jak ozdabiali swoje domostwa, co postrzegali jako piękne i warte gromadzenia wokół siebie, jakie rośliny cenili. Poza tym, zieleni nigdy nie jest za wiele.

Chciałbym, aby Skwer zachęcał do wypoczynku w jego zaciszu, aby pozwalał na złapanie oddechu między zajęciami, dawał wolną przestrzeń na przemyślenia i wyłączenie się z biegu codzienności. A zwalniać warto, bo chyba w końcu zapomnimy, po co żyjemy. Niech przypomina o Rzymianach, Grekach i innych dawnych narodach, które jeszcze bardziej ceniły bliskość natury. Niech przybliża nam ich mądrość, bo mimo że z upływem czasu zmieniamy się, mimo że chcemy żyć coraz lepiej, to w istocie jesteśmy tacy sami.

członkini zespołu projektowego

Podjęłam studia filologii klasycznej ze względu na zamiłowanie do antyku, m.in. kultury, historii i języków starożytnych. Moim zdaniem ZDECYDOWANIE warto! Jest to wyjątkowo ciekawy kierunek, na którym student może rozwinąć swoje umiejętności językowe, wiedzę na temat historii antycznej, poznać wiele ciekawostek jak np. etymologię słów wywodzących się z łaciny czy greki, czy zagłębić się w najpiękniejszej literaturze świata pod okiem wyrozumiałych, ale i wymagających profesorów.

Niezwykle dobrze wspominam swój udział w projekcie ,,Skwer Horacego”. Razem z kolegami z roku miałam okazję promować projekt w trakcie Majówki na UG 24 maja 2024 roku. Ubrani w stroje rzymskie, opowiadaliśmy o projekcie gościom i członkom naszej społeczności akademickiej, poznaliśmy wiele interesujących osób, rozmawialiśmy o poznanych na wykładach antycznych tradycjach, aby zachęcić ich do oddania głosu na nasz projekt. Braliśmy również udział w grze zespołowej, co skutkowało zawarciem nowych przyjaźni i ciekawymi rozmowami o wiedzy pozyskiwanej na innych kierunkach.

Myślę, że Skwer Horacego będzie miejscem rekreacji i spotkań między studentami. Będziemy też mogli poczytać oraz miło spędzić przerwy na łonie natury. Lektura dzieł starożytnych pisarzy i poetów przybliża mnie do zrozumienia świata i siebie. Stała się ona także nieodłącznym elementem spędzania wolnego czasu, źródłem tematów do wielu fascynujących rozmów z rówieśnikami oraz zwiększenia mojej samooceny.

Chciałabym dodać słowa wdzięczności wszystkim, którzy poparli projekt Skwer Horacego i przyczynili się w ten sposób do promowania naszego kierunku.

członkini zespołu projektowego

Jestem absolwentką filologii klasycznej i po tych pięciu latach mogę z czystym sumieniem powiedzieć, że była to dobra decyzja. Nie są to studia łatwe, ale bez wątpienia ciekawe i ukazujące, jak wiele zawdzięczamy kulturze grecko-rzymskiej. Wybrałam je z powodu zainteresowania mitologią grecką oraz wczesnym okresem rozwoju chrześcijaństwa, a z biegiem lat dostrzegłam liczne dziedziny, którymi zajmują się klasycy, a które nie są oczywiste. Zainteresowałam się antyczną matematyką, której poświęciłam obie prace dyplomowe, to jest licencjat i magisterkę.  

Kultura antyczna nie jest czymś skostniałym, jest wciąż obecna w naprawdę wielu aspektach naszego życia, możemy czerpać z niej wiedzę, inspirację i otuchę. Wszystko się już działo, ktoś już przechodził przez to, czego my doświadczamy dziś, tak więc w dorobku antycznych filozofów i literatów znaleźć możemy odpowiedzi na nasze pytania i rozterki. W szczególnie przekonujący, bliski mi sposób opisywał ludzkie losy rzymski poeta Horacy. W jego utworach możemy zobaczyć kondycję ówczesnego świata i pojedynczego człowieka, trudy, z którymi się mierzył, i uczucia, których doznawał. Zobaczyć i przekonać się, że nie różnimy się aż tak bardzo, jak mogłoby się wydawać.

Myślę, że powstający Skwer Horacego to miejsce, do którego będzie się chciało wracać, że może on stać się dla nas przestrzenią do zadumy, a także do odetchnięcia, choć na chwilę, od bieganiny dnia codziennego. Mam nadzieję, że przyglądający się ze swego popiersia  Horacy da nam poczucie, że w tym wszystkim, czego doświadczamy, nie jesteśmy sami.